Werken met minderjarigen

Wie is minderjarig?

Iedereen onder de 18 jaar is minderjarig en wordt hier ook naar betaald. Raak niet in de war met het minimumloon: iedereen onder de 21 jaar verdient het minimumjeugdloon. Dus iemand van 19 jaar is wel meerderjarig, maar krijgt nog steeds het minimumjeugdloon.

Jonger dan 13 jaar

Kinderen van 12 jaar mogen alleen werken als ze een werkstraf hebben, of meewerken aan een reclamespot of toneelstuk als uitvoering. De inzet van 12-jarigen of jongere kinderen voor andere werkzaamheden is verboden. Ook is er een maximale arbeidstijd per dag voor kinderen onder de 13 jaar:

• Kinderen tot zeven jaar mogen maximaal twee uur werken op een schooldag en maximaal vier uur werken op een niet-schooldag.
• Kinderen van zeven jaar tot 13 jaar mogen maximaal vier uur werken op een schooldag, maximaal zeven uur op een niet-schooldag en maximaal 12 uur per week in een schoolweek.

Voor kinderen tot 13 jaar kan u een ontheffing aanvragen voor cultureel werk. Dit is het enige soort werk dat is toegestaan voor deze leeftijdscategorie. Deze ontheffing moet u regelen bij de Inspectie SZW. U moet er wel rekening mee houden dat de Inspectie SZW u zal controleren op naleving van de afspraken van de ontheffing.

Let op: voor minderjarige werknemers tot en met 15 jaar is het verboden om tussen 19:00 en 7:00 te werken. Zij zijn verplicht tot minimaal 14 uur onafgebroken rust per dag. Voor kinderen onder de 7 jaar geldt een rustperiode tussen 19:00 en 8:00.

13 en 14 jaar

Voor jongeren van 13 en 14 jaar is er al iets meer mogelijk. Wel is het aantal uren dat een 13- of 14-jarige mag werken nog redelijk beperkt. Op een schooldag maximaal twee uur als dit klusjes zijn in de eigen familiekring. Op een niet-schooldag maximaal 7 uur en in een vakantieweek maximaal 35 uur. Op zondag werken is voor 13- en 14-jarigen niet toegestaan. Wat mag bij deze leeftijd allemaal?

• klusjes doen rond het huis en in de buurt van de eigen familie;
• op vrije dagen helpen bij licht, niet-industrieel werk. Bijvoorbeeld vakkenvullen in de supermarkt of reclamedrukwerk bezorgen;
• meehelpen in de winkel of het landbouwbedrijf van de ouders. Dit mag alleen als woonhuis en bedrijf één geheel vormen;
• meewerken aan een uitvoering. Bijvoorbeeld een modeshow lopen, toneel spelen of in een reclamespotje spelen;
• Jongeren vanaf 14 jaar mogen onder voorwaarden stage lopen.

15 jaar

Zodra een jongere 15 jaar is, komen er weer wat meer opties bij. Een 15-jarige mag maximaal acht uur werken op een niet-schooldag, twee uur op een schooldag, 12 uur in een schoolweek en maximaal 40 uur in een vrije week. De werkzaamheden die een 15-jarige werknemer mag uitvoeren zijn:

• lichte werkzaamheden in een winkel. Bijvoorbeeld vakkenvullen of helpen bij het inpakken;
• lichte werkzaamheden in de landbouw. Zoals groenten en fruit plukken, lichte oogstwerkzaamheden of kleine dieren voeren;
• avondkranten en reclamedrukwerk bezorgen. Voor het bezorgen van ochtendkranten gelden extra regels;
• lichte werkzaamheden op een manege, camping, speeltuin, pretpark, bowlingcentrum of in een museum;
• (hulp)werkzaamheden in de horeca. Zoals helpen bij de bediening in een kantine of restaurant. Maar niet als er alcohol wordt geschonken. Dan mag een 15-jarige hier niet werken volgens de Drank- en horecawet;
• meewerken aan een uitvoering.

Let op: het maximumaantal werkuren op een dag voor een jongere van 15, 14 en 13 jaar is inclusief schooltijd. U moet dus de schooluren meerekenen in dit maximum. Heeft een jongere al acht uur op school gezeten? Dan mag hij die dag niet meer werken. Heeft een jongere maar vijf uur les gehad, dan mag hij die dag nog steeds maximaal twee uur extra werken.

16 en 17 jaar

Jongeren van 16 en 17 jaar mogen bijna alle soorten werk doen. Alleen werk dat (extra) gevaarlijk is voor de gezondheid, mag onder toezicht en in sommige gevallen mag het niet. Ook voor 16- en 17-jarigen geldt de schooltijd als arbeidstijd. Er geldt een maximum van negen uur per dienst en 45 uur per week. Ook mag het gemiddelde per vier weken niet boven de 160 uur uitkomen.

Onder toezicht mag een 16- en 17-jarige de volgende werkzaamheden doen:

• werken in een omgeving waar gevaar voor instorting bestaat;
• werken aan of in de buurt van hoogspanningsleidingen;
• werken met stoffen die kunnen ontploffen, irriterend of bijtend zijn;
• werken met stoffen waarvan op de verpakking staat dat de stof schadelijk is, met de toevoeging ‘onherstelbare effecten niet uitgesloten’;
• werken met persgassen, onder druk vloeibaar gemaakte gassen en opgeloste gassen;
• werken aan of met kuipen, bassins, leidingen of reservoirs met één of meer van deze gassen;
• werken met artikelen die kunnen ontploffen, zoals vuurwerk;
• het besturen van een trekker en het aan- of afkoppelen van aanhangwagens of werktuigen. Jongeren met een trekkerrijbewijs mogen de openbare weg op;
• werken met wilde dieren, giftige dieren of andere dieren die gevaar opleveren;
• dieren slachten in een slachthuis;
• eentonig werk doen, waarvoor de werknemer per stuk krijgt betaald;
• aan een machine of lopende band staan waarbij de werknemer niet zelf zijn werktempo kan bepalen.

Let op: u moet de risico’s voor jongeren op de werkvloer vastleggen in uw RI&E. Ook moet u gespecialiseerd toezicht regelen om de jongere werknemer in de gaten te houden. Dit betekent dat de toezichthoudende werknemer zonder begeleiding de werkzaamheden van de jongere werknemer kan uitvoeren en dus kan overnemen als er iets misgaat of dreigt te gaan.

(Maatschappelijke) stages

Maatschappelijke stages gaan vaak over vrijwilligerswerk. Bijvoorbeeld in een buurthuis of op een boerderij. 13, 14 en 15-jarigen mogen hierbij geen zwaar werk verrichten. Het maximumaantal werkuren voor deze leeftijdsgroepen is hetzelfde als bij gewoon werk. Ook een maatschappelijke stage mag niet op zondag en de school moet altijd zorgen voor een stagecontract met het stagebedrijf waar de afspraken in zijn opgenomen. Deze regels gelden ook voor een beroepsstage. Er is een uitzondering: 13-jarigen mogen géén beroepsstage lopen.

Verboden werk

Ook zijn er een aantal werkzaamheden die voor jongeren tot 18 jaar verboden zijn. Het gaat hier met name om de volgende werkzaamheden:

• werken met giftige stoffen (allergenen, kankerverwekkende stoffen, mutagenen en stoffen die schadelijk zijn voor de voortplanting);
• werken met bestrijdingsmiddelen;
• werken met gevaarlijke stoffen zoals virussen en bacteriën (bijvoorbeeld biologische agentia);
• werken onder overdruk (duiken, werken in een caisson of afgesloten ruimten);
• werken met straling;
• werken op plekken met lawaai (maximum 85 decibel);
• werken met trillingen (bijvoorbeeld een drilboor);
• werken in de nacht.

Let op: 16- en 17 jarigen mogen niet werken tussen 23:00 en 6:00. Er zijn een paar uitzonderingen: oefeningen bij Defensie en voor leerlingen in de binnenvaart. Leerling-broodbakkers en banketbakkers mogen om 4:00 beginnen als dit nodig is voor hun opleiding. Dit moet u wel kunnen aantonen.

Controle Inspectie SZW

De Inspectie SZW beoordeelt niet alleen de aanvraag voor ontheffingen, maar houdt ook toezicht op naleving van de regels bij de inzet van minderjarigen. Deze regels staan in de Nadere regeling kinderarbeid. Als een inspecteur tijdens een controle vaststelt dat uw organisatie de regels niet naleeft en er niet wordt gewerkt volgens de ontheffing of dat er onjuiste gegevens zijn ingediend, dan kan hij een boete opleggen of zelfs een proces-verbaal opmaken. Zorg dat u ten alle tijden de afspraken over werken met minderjarigen op orde heeft.