Controle van de werknemer: let op arbo en privacy

Digitale monitoring speelt een steeds grotere rol in het personeelsbeleid van organisaties. Dat kan grote nadelige gevolgen hebben voor werknemers. Dat concludeert het Rathenau Instituut in een rapport dat onlangs aan de Tweede Kamer is gepresenteerd.

Robotisering van werknemers

Digitale monitoring wordt ingezet bij het aannemen van nieuw personeel, het meten van werknemersgezondheid en het controleren en aansturen van werknemers. Door corona neemt het belang van digitale monitoring bovendien snel toe. Op verzoek van de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de Tweede Kamer onderzocht Rathenau wat de invloed van die technologische controle is op de kwaliteit van werk. De bevindingen zijn alarmerend: Digitale tools dreigen werknemers te robotiseren. Zo zijn er legio voorbeelden van tools waarbij werknemers van minuut tot minuut in de gaten worden gehouden door geautomatiseerde systemen. Gegevens zoals hoeveel toetsenbordaanslagen een werknemer maakt per minuut of hoe vaak én hoe lang een werknemer naar de wc gaat zijn geen gekke kengetallen meer.

Werkstress en privacy

Het onderzoeksinstituut concludeert dat er vaak te weinig rekening wordt gehouden met de gevolgen voor het personeel. Zo leidt overmatig monitoren tot stress en een verlies aan arbeidsproductiviteit. Bovendien zet het de arbeidsrelatie op scherp. Daarnaast is er vaak te weinig aandacht voor het privacy-aspect. Hoeveel mag je precies monitoren volgens de AVG?

Discriminatie

Ook maken de onderzoekers zich zorgen over de toenemende invloed van algoritmes binnen HR-beleid. Met name algoritmes bij sollicitatieprocedures en beoordeling van personeel kan leiden tot discriminatie.

Aanbevelingen

Gelukkig geven de onderzoekers ook een aantal aanbevelingen voordat u als HR-professional toch verantwoord kunt monitoren:

• Voordat HR bepaalde software wil gebruiken moet het glashelder zijn waarvoor dit nodig is. Wat wilt u meten en waar moet deze data aan bijdragen? Meet u geen data die u niet nodig heeft? Welke gevolgen zijn er voor werknemers?
• Bij de inzet van HR-Analytics is het van belang dat u als HR-professional aandacht heeft voor en onderzoek doet naar de negatieve gevolgen van de inzet van de controlesoftware. Wees gezond kritisch bij de keuze voor software-aanbieder, deze partij heeft op zijn beurt invloed op de werkrelatie.
• Betrek de ondernemingsraad bij het instellen van nieuw HR-Analytics software of andere vormen van controle en monitoring. De OR heeft over deze beleidsbeslissingen instemmingsrecht, dus de rol van uw personeelsvertegenwoordiging hier in is groot.