Diversiteitsverlof: minder verplicht vrij op nationale feestdag

We gaan langzaam af van de verplichte opname van een vrije dag op de nationale feestdagen. Grote bedrijven, met een diverse workforce, bieden steeds vaker de mogelijkheid een nationale feestdag in te ruilen voor een andere dag die de werknemer zelf belangrijk vindt. Tot nu toe gaat het om experimenten met één of enkele dagen die vrij invulbaar zijn onder de noemer diversiteitsverlof, om medewerkers met een andere culturele of religieuze achtergrond ook ruimte te bieden.

Nationale feestdagen

Heel veel mensen denken dat het de wet is die voorschrijft dat werknemers betaald vrij zijn op de nationale feestdagen: twee dagen met Kerst, Pasen, en Pinksteren en één dag met Goede Vrijdag, Hemelvaart, Koningsdag, Bevrijdingsdag en Nieuwjaar. Maar dat is niet zo: het is vooral in cao’s en arbeidsvoorwaardenreglementen (avr) vastgelegd.

Diversiteitsverlof

Het zijn vooral de cao’s of avr-en voor één specifiek bedrijf waar nu experimenten zijn met diversiteitsverlof. Zo biedt Unilever Nederlandse werknemers de mogelijkheid om nationale feestdagen in te wisselen voor feestdagen die zij om culturele, religieuze of persoonlijke redenen willen vieren. Bijvoorbeeld het Suikerfeest, Holi of Keti Koti, maar ook je eigen trouwdag of een andere dag die je wilt vieren. Andere organisaties, zoals Achmea en ING, kennen al zo’n diversiteitsverlof. Het personeel krijgt hiermee anderhalve dag vrij om zelf in te vullen op een nationale feestdag. Werknemers mogen ook ‘gewoon’ een extra dag vrij nemen.

Bedrijfstakcao

Lastiger ligt het voor bedrijven die onder een zogenaamde bedrijfstak-cao vallen. Die geldt voor de hele branche, en is dus niet door één individueel bedrijf te veranderen. Ruim 4,5 miljoen werknemers vallen onder een bedrijfstak-cao. De ultieme oplossing is misschien geen cao-afspraken meer maken over verplicht vrij op nationale feestdagen, maar al deze vrije dagen vrij invulbaar te maken voor elke werknemer. Dat veel bedrijven daar niet voor kiezen, heeft ook te maken met de openstelling van het bedrijf. Als elke werknemer altijd vakantie kan opnemen, moet het bedrijf 365 dagen per jaar open zijn.

Meer weten over verlof en de rol van HR? Kijk dan ons webinar Inzicht in verlof.