Preventie van ziekteverzuim is een strategische investering

Hoe maak je met een goede aanpak van preventie van ziekteverzuim je eigen organisatie en eigen mensen sterker? We vroegen het aan Vincent Bakker, manager bij Evermood. Hij heeft een duidelijke visie op preventie van ziekteverzuim, geeft aan welke toegevoegde waarde dat heeft voor een organisatie en op welke manier je het kan aanpakken. Hij benadrukt waarom dit een gedeelde verantwoordelijkheid is van HR, management en de medewerker zelf.

Versterken

‘Preventie is niet alleen het voorkomen dat iemand uitvalt, maar het structureel versterken van medewerkers vóórdat ze vastlopen. Het is pas effectief als het verder gaat dan signalering en ook ruimte biedt voor ontwikkeling, herstel en persoonlijke groei. Dat vraagt om laagdrempelige ondersteuning, die niet  via een manager of HR-loket hoeft te verlopen, maar er gewoon altijd is. Op het juiste moment, op de juiste manier.’

Inzicht in oorzaken

‘Om preventie van ziekteverzuim goed te kunnen toepassen, is het belangrijk om als HR en management inzicht te hebben in de voornaamste oorzaken ervan. In de huidige tijd zien we mentale overbelasting, gebrek aan autonomie, en de constante druk om te presteren zonder genoeg ruimte voor herstel bovenaan het lijstje staan. Maar ook privé-uitdagingen zoals mantelzorg, financiële zorgen of ouderschap die werk beïnvloeden.’

Onlinewereld

‘De grens tussen werk en privé vervaagt, en dat zie je terug in het verzuim. Tegelijkertijd zien we dat de onlinewereld een steeds dominantere rol speelt in ons leven. Het schotelt ons allerlei ideaal plaatjes voor. Plaatjes waaraan we allemaal willen voldoen. Of ons aan willen spiegelen, heb ik wel zo’n leuk leven? Dit creëert ook druk, die nog moeilijk te duiden is maar wel degelijk een steeds grotere rol speelt, ook in verzuim.’

Strategie, geen project

Het voorkomen van ziekteverzuim en daarbij het herkennen van die belangrijkste oorzaken in de eigen organisatie vereist leiderschap en een goede rolverdeling tussen HR en management. Bakker bevestigt dat. ‘Leidinggevenden zijn vaak de eerste lijn in het herkennen van signalen, maar kunnen ook een onbedoelde drempel zijn. Daarom moet je als organisatie zorgen dat medewerkers zélf toegang hebben tot hulp. HR speelt een cruciale rol in het faciliteren van zo’n open cultuur, waarin welzijn geen project is, maar een strategisch speerpunt.’

Employee journey

‘Het is belangrijk dat managers signalen leren herkennen en weten wat vervolgens te doen of waarnaar door te verwijzen. Tegelijkertijd moeten we managers ondersteunen om dit te kunnen.
Maak welzijn bijvoorbeeld normaal. Niet alleen tijdens de Week van de Werkstress of via een eenmalige workshop, maar geïntegreerd in je leiderschapsprogramma’s, onboardingsflows en dagelijkse communicatie. Maak het onderdeel van je employee journey. Geef medewerkers structureel toegang tot coaching, praktische tools en inhoud die aansluit bij hun levensfase en werkcontext.’

2.200 sessies

Uit onderzoek, van onder meer Trimbos Instituut, blijkt dat de meerderheid van mensen met mentale klachten verbetering ervaart na één of enkele gesprekken met een professional of coach. Het is dus belangrijk hen toegang te geven tot deze ondersteuning. ‘We hebben deze inzichten bij een grote zorginstelling op de Dag van de Preventie opgedaan. Door dit toegankelijk te maken en goed te faciliteren, waren er binnen twee maanden meer dan 2.200 sessies, waaronder 17 uur aan coaching. Dan zou je kunnen zeggen dat we daarmee toch echt wel iets hebben kunnen voorkomen en verbeteren.’

Escalatie

‘Preventie van ziekteverzuim met het organiseren en faciliteren ervan is naar mijn mening dus een strategische investering. Je steekt geld en tijd in het versterken van je eigen mensen. Natuurlijk wil je als HR en management weten wat het uiteindelijk oplevert. Het meten van de resultaten doe je niet alleen door naar de verzuimcijfers te kijken, maar ook naar activatie, mate van gebruik van coaching, thema’s die spelen en medewerker feedback. Gebruik beschikbare data binnen je organisatie om inzicht te krijgen in wat er speelt én waar je op moet bijsturen.’

Goud

‘Bijvoorbeeld: welke thema’s zorgen voor stress, wie zoekt hulp, en wat levert coaching op? Die inzichten zijn goud waard. Daarnaast is het belangrijk om naar deelherstel te kijken. Deelherstel betekent dat een medewerker nog niet volledig inzetbaar is, maar wél (gedeeltelijk) werkt. Dat is vaak het resultaat van vroeg signaleren en tijdig ondersteuning bieden. Zoals coaching, gesprekken of aanpassing van werkbelasting. Dit is het hart van preventie: voorkomen dat klachten escaleren tot langdurige uitval.’

Beste van twee werelden

‘Wanneer we kijken naar de toekomst van ziekteverzuimpreventie vraagt het om een nieuwe balans tussen digitale ondersteuning en menselijke nabijheid. In hybride werkomgevingen zie je elkaar minder spontaan, waardoor signalen sneller gemist worden. Juist daarom moet welzijn geen optioneel extraatje zijn, maar structureel en schaalbaar georganiseerd worden.’

Echte aandacht

‘Dat begint digitaal met directe toegang tot coaching, zelfhulpcontent en peer-support, altijd en overal beschikbaar. Het eindigt daar niet. Wat we zien, is dat digitale inzichten juist aanleiding geven tot waardevolle offline initiatieven. Denk aan workshops, events en leiderschapstrainingen. Offline dienstverlening sluit dus aan op de inzichten die je via het online platform opdoet. Zo combineren we het beste van twee werelden: slimme technologie én echte aandacht.’

Hoe kom je tot een gerichte aanpak

‘In mijn workshop laat ik zien hoe je verzuimdata kunt gebruiken als startpunt voor een gerichte aanpak, in plaats van als terugblik op wat al misging. Aan de hand van praktijkvoorbeelden ontdek je hoe je verzuimdata  vertaalt naar preventieve interventies die écht effect hebben. De boodschap is: maak welzijn geen losse interventie, maar een structureel onderdeel van je organisatiecultuur. Geef medewerkers directe toegang tot hulp én inzichten. Want als je nu investeert voorkom je later de veel grotere kosten van uitval, verloop en verlies van energie in je organisatie!’

Vincent Bakker is manager bij Evermood, sponsor van HR Live 2025. Tijdens HR Live verzorgt Evermood verschillende workshops binnen het domein ziekteverzuim en preventie. Klik hier voor meer informatie over de workshops. Bestel hier je tickets.