Werknemers hebben recht op vakantiedagen en verlofdagen. Voor werktijden, pauzes en rusttijden zijn er veel regels waar organisaties aan moeten voldoen. Dan is er nog bijzonder verlof, denk aan calamiteitenverlof, zorg verlof, en ouderschapsverlof.
In de Arbeidstijdenwet zijn de werktijden, pauzes en rusttijden van werknemers geregeld. Deze wet neemt werknemers in bescherming tegen te lange werkdagen. Daarnaast moet de wet de combinatie van werk, privé en zorgtaken gemakkelijker maken. De arbeidstijdenwet is niet op iedereen van toepassing, zoals mensen met een medisch beroep.
In Nederland kennen we vele soorten buitengewoon of bijzonder verlof. Deze zijn geregeld in de Wet arbeid en zorg. We kennen de volgende verlofsoorten met elk hun eigen kenmerken: zwangerschapsverlof en bevallingsverlof, geboorteverlof, ouderschapsverlof, adoptieverlof of pleegzorgverlof, zorgverlof (kortdurend en langdurend) en calamiteitenverlof en kort verzuimverlof.
Voorbeelden van bijzonder of buitengewoon verlof zijn verlof voor het huwelijk of een verhuizing. Deze zijn opgenomen in de cao of het Personeelsreglement.
Elke werknemer heeft recht op minimaal 20 vakantiedagen en moet in de gelegenheid zijn minimaal twee weken aaneengesloten vakantie op te nemen. Vakantieplanning gebeurt altijd in overleg en kan alleen geweigerd worden als er sprake is van een gewichtige redenen, bijvoorbeeld plotselinge drukte of wanneer de werknemer niet gemist kan worden door ziekte of ontslag van andere werknemers. Je moet de weigering met redenen aantonen en schriftelijk aan de werknemer laten weten.