Hoe bevorder je gelijke beloning mannen en vrouwen?

HR speelt een belangrijke rol bij het tot stand brengen en in stand houden van een eerlijk beloningsbeleid, zonder ongerechtvaardigde beloningsverschillen. De wet stelt dat er een gelijke beloning moet gelden voor mannen en vrouwen voor gelijkwaardig werk. Voor dezelfde functie moet hetzelfde worden betaald. En zwangerschap mag geen beletsel zijn voor beloningsverschillen of promotie. Toch gebeurt dat nog niet overal. Daarom is er de Handreiking gelijke beloning van mannen en vrouwen, van de Stichting van de Arbeid, met het handvatten voor HR.

Check of je beloningsbeleid helder is

De onderbouwing van alle beloningen, van startsalaris tot en met incidentele beloningen als bonussen, moet transparant zijn. Is dat beloningsbeleid neutraal en helder geformuleerd? Zodra teksten ingewikkeld en criteria onduidelijk zijn, kan dit leiden tot verschillende interpretaties van beloningsmaatstaven. Dit werkt verschillende toepassing door de leidinggevenden in de organisatie. Zo ontstaat loopbaan- en beloningsdiscriminatie sluipenderwijs. Let dus ook op een uniforme toepassing van dat beleid door alle leidinggevenden.

Check of je functiewaarderingssysteem genderneutraal is

Heb je een functiewaarderingssysteem of overweeg je er een? Kijk dan of dat systeem genderneutraal is. Soms zijn de referentiefuncties van zo’n systeem erg gebaseerd op mannen. Hoe kun je ervoor zorgen dat alle functiebeschrijvingen in de organisatie alle aspecten en competenties op dezelfde manier omschrijven?

Schaal het aanvangssalaris zo objectief mogelijk in

Vrouwen worden vaak lager ingeschaald dan mannen als ze ergens gaan werken. Dat komt mede doordat leidinggevenden sollicitanten vaak inschalen op basis van wat ze in hun huidige baan verdienen. Op die manier hou je beloningsdiscriminatie in de hand. Het is daarom beter bij een vacature te kiezen voor een heldere inschaling van de functie en die vooraf kenbaar te maken, ook in de vacature. En bij de toekenning van de trede binnen een loonschaal te kiezen voor het aantal jaren relevante werkervaring.

Vergeet de secundaire arbeidsvoorwaarden niet

Beloning is meer dan salaris, het gaat ook om toeslagen, bonussen en vergoedingen. Check regelmatig of deze op dezelfde wijze gelden voor mannen en vrouwen in vergelijkbare functies en omstandigheden. Soms kan een beloningsverschil namelijk ontstaan door het in stand houden van een toeslag of vergoedingsregeling terwijl de reden daarvoor vervallen is. Bijvoorbeeld een onregelmatigheidstoeslag, terwijl er structureel niet meer onregelmatig gewerkt wordt door een medewerker.

Zwangerschap mag geen invloed hebben op salaris en loopbaan

Onderscheid op grond van zwangerschap, bevalling en moederschap, wordt volgens de wet tot direct (verboden) onderscheid gerekend, net als afwezigheid door zwangerschap of bevalling. Ook medewerksters die met zwangerschapsverlof zijn, moeten dus in aanmerking komen voor periodieke salarisgroei en loopbaanontwikkeling. Zij mogen niet zomaar overgeslagen worden bij het toekennen van een bonus of andere vormen van prestatiebeloning.

Tip: Afwezigheid wegens zwangerschaps- en bevallingsverlof mag ook niet worden afgetrokken van werkervaring die vereist is voor een stijging in salarisschalen of promotie

Train en monitor het management

Leidinggevenden moeten inzicht hebben in neutrale en niet-neutrale beloningsmaatstaven. Ze moeten ook inzien dat beloningsverschillen bewust en onbewust kunnen ontstaat. Zorg ervoor dat leidinggevenden de juiste informatie ontvangen en laat hen trainingen over gelijke behandeling en beloning volgen. Zorg er daarna samen met de leidinggevenden voor dat de personeelsdossiers op orde zijn en bijgehouden worden en dat de motivatie voor de verschillende beloningsbeslissingen duidelijk is. Evalueer regelmatig of er toch niet ongewenste beloningsverschillen ontstaan.

Evalueer het beloningsbeleid regelmatig

Analyseer de beloningspraktijken in de eigen organisatie op sekseverschillen. Deel de resultaten vervolgens met het management, de leidinggevenden en de ondernemingsraad. Is er werk aan de winkel? Overweeg om hier eventueel de hulp van een externe partij voor in te schakelen. Je kunt de resultaten ook opnemen in een sociaal jaarverslag.

Tip: De OR heeft instemmingsrecht bij functiewaarderingssystemen en beloningsbeleid. Betrek de OR dus vroegtijdig.