Ziektewet: regels en uitzonderingen
Als een werknemer ziek wordt, moet u het loon gewoon doorbetalen. Er zijn enkele situaties waarbij u niet hoeft op te draaien voor de loondoorbetaling. Bijvoorbeeld voor werknemers met een verhoogd risico op verzuim, zoals ziekte als gevolg van zwangerschap. Voor hen geldt de Ziektewet als ‘vangnet’. Bekijk in deze checklist welke regels er gelden op het gebied van de Ziektewet.
Loondoorbetaling
Wanneer een werknemer ziek wordt, heeft hij tot twee jaar na zijn ziekmelding recht op doorbetaling van zijn salaris. Daar bent u als werkgever verantwoordelijk voor. Wettelijk gezien moet u minimaal 70% van het loon doorbetalen. In cao’s kunnen aanvullende afspraken staan. Alleen wanneer de werknemer moedwillig en stelselmatig zijn re-integratie belemmert, kunt u in sommige gevallen de loondoorbetaling stopzetten.
Ziek uit dienst
Uw loondoorbetalingplicht bij ziekte eindigt zodra een werknemer uit dienst gaat, bijvoorbeeld omdat het tijdelijke contract afloopt. De werknemer in kwestie kan dan voor de resterende duur van de twee jaar sinds zijn ziekmelding een Ziektewetuitkering aanvragen.
Geef op de laatste dag aan UWV door dat uw werknemer ziek uit dienst gaat. U vraagt dan de Ziektewetuitkering aan voor uw (ex)werknemer. Uw oud-werknemer ontvangt dan rechtstreeks de uitkering van UWV.
Verhoogd risico op ziekmelding
In sommige gevallen compenseert UWV uw loondoorbetalingsplicht vanuit de Ziektewet. Het gaat dan om ziekmeldingen van werknemers met een verhoogd risico. Dit geldt voor oudere, voormalig werkloze werknemers, werknemers meteen no-risk polis, orgaandonoren die door de donatie ziek zijn en werknemers die ziek zijn door zwangerschap of bevalling.
Voor oudere, voormalig werkloze werknemers kunt u soms een Ziektewetuitkering ontvangen. Dit geldt voor een medewerker die 56 jaar of ouder zijn, in de 52 weken voor hij bij u in dienst kwam onafgebroken een WW-uitkering had en niet langer dan vijf ajar bij u dienst is.
Dit zijn werknemers die u vanuit de WIA-, WAO-, WAZ- of Wajongheeft aangenomen. Zij krijgen voor de duur van vijf jaar automatisch een no-risk polis van UWV. Worden zij in die vijf jaar ziek, dan wordt u vanuit de Ziektewet gecompenseerd voor de doorbetaling van salaris. In bijzondere gevallen kan UWV de no-risk polis verlengen met vijf jaar.
Als uw werknemer ziek wordt door orgaandonatie kunt u een Ziektewetuitkering voor hem aanvragen.
Zwangere werknemers hebben recht op een zwangerschapsuitkering. Wordt de werknemer echter ziek als gevolg van de zwangerschap of bevalling, dan kunt u voor haar een Ziektewet-uitkering aanvragen. U betaalt het salaris gewoon door, maar wordt hier door UWV soms voor gecompenseerd vanuit de Ziektewet. Dit hangt af van het moment dat de medewerker ziek is geworden en de oorzaak van de ziekte.
Oproepkrachten
Sommige oproep- en invalkrachten krijgen een Ziektewetuitkering. Dit is afhankelijk van de vraag of uw oproep- of invalkracht een arbeidsovereenkomst heeft of niet. Bij een arbeidsovereenkomst betaalt u het loon door bij ziekte. Is er geen arbeidsovereenkomst, dan hoeft u geen loon door te betalen en ontvangt de persoon in kwestie een uitkering vanuit de Ziektewet.
Uitzendkrachten
Uitzendkrachten kunnen een uitzendbeding hebben. Dat betekent dat de uitzendovereenkomst eindigt wanneer de uitzendkracht zich ziek meldt bij het uitzendbureau. Het bureau meldt de uitzendkracht ziek bij UWV en vraagt voor hem een Ziektewetuitkering aan. Heeft de uitzendkracht een dienstverband bij het uitzendbureau en géén uitzendbeding? Dan heeft hij als hij ziek is geen recht op een Ziektewetuitkering en betaalt het uitzendbureau zijn loon door.
Net uit dienst
De Ziektewet is er ook voor ex-werknemers die ziek worden binnen vier weken na afloop van het arbeidscontract. Dit wordt ook wel ‘nawerking’ genoemd. De oud-werknemer is namelijk niet meer verzekerd voor de Ziektewet, maar heeft toch recht op de uitkering. Dit geldt alleen als hij op dat moment geen werk heeft.
Wordt uw werknemer ziek tijdens zijn onbetaald (ouderschaps)verlof? Dan heeft hij geen recht op een Ziektewetuitkering.
Eigen risico dragen
De Ziektewet wordt bekostigd door de door u betaalde premie Werkhervattingskas. De premie die u betaalt is afhankelijk van het risico op ziekteverzuim in uw sector. U kunt er voor kiezen ‘eigen risicodrager’ voor de Ziektewet te worden. Dan hoeft u minder premie af te staan. Wel betaalt u dan zelf de uitkering voor uw (ex-)werknemers die recht hebben op een Ziektewetuitkering (ook zij die niet meer voor uw organisatie werken). Ook bent u verantwoordelijk voor de re-integratie van zieke ex-werknemers. Wanneer u eigen risicodrager bent, kunt u zich via marktpartijen alsnog verzekeren.
Modernisering Ziektewet
Sinds 1 januari 2014 is de Modernisering van de Ziektewet ingegaan. Het belangrijkste doel van de modernisering van de Ziektewet destijds, was om werkgevers meer betrokken te maken bij de reductie van ziekteverzuim onder flexwerkers. Onder flexwerkers worden verstaan: werknemers met een tijdelijk contract, oproepkrachten, werknemers met een fictief dienstverband (zoals uitzendkrachten en stagiairs) en werknemers die minder dan vier weken uit dienst zijn.
Verantwoordelijk voor flexwerkers
U bent 10 jaar lang verantwoordelijk voor het uitbetalen van de zieke medewerker, via verhoogde premies. Zelfs in het extreme geval dat de tijdelijke werknemer maar één dag heeft gewerkt.
Deze wet geldt voor alle organisaties met een loonsom van meer dan 300.000 euro. In de praktijk komt dat neer op een bedrijf met zo’n 10 werknemers.
Hoe werkt het?
Als een zieke werknemer uit dienst gaat voelt de laatste werkgever dat door hogere premies. De zieke werknemer komt dan maximaal twee jaar lang in de Ziektewet. Als de werknemer na twee jaar nog steeds niet kan werken, dan ontvangt hij een WGA-uitkering, Ook dat leidt tot een hogere premie voor u als werkgever. Hoe hoog die premie is, hangt af van verschillende factoren.
Hoe meer ex-medewerkers een beroep doen op sociale voorzieningen als Ziektewet of WGA, hoe hoger de lasten voor de werkgever, want die WGA kan maximaal 10 jaar worden doorbelast. Daar staat tegenover dat de premies juist omlaag gaan wanneer u weinig zieken heeft.