Taken voor de arbodienst
Organisaties hebben veel vrijheid om het arbobeleid naar eigen inzicht in te vullen. Toch zijn er wel enkele verplichtingen. Een van de verplichtingen is dat de werkgever een basiscontract afsluit met een arbodienstverlener. Dat moet een gecertificeerde arbodienst of een geregistreerde bedrijfsarts zijn. Deze arbodienstverleners kunnen ook ondersteunen bij andere taken. Welke taken dat zijn, lees je in deze checklist.
Basiscontract
ondersteuning een basiscontract af te sluiten. Dit contract bevat een aantal verplichte onderdelen: het minimum aan arbozorg die je organisatie geregeld moet hebben. Het gaat om de volgende basisdiensten:
- de verzuimbegeleiding van zieke medewerkers door een geregistreerde bedrijfsarts;
- het aanbieden van een open spreekuur door een geregistreerde bedrijfsarts;
- het opstellen en toetsen van de risico- inventarisatie en-evaluatie (RI&E);
- het uitvoeren van het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) voor alle medewerkers;
- het uitvoeren van eventuele aanstellingskeuringen.
Arbodienst of bedrijfsarts?
Volgens de Arbowet moeten werkgevers zich voor de verzuimbegeleiding van zieke medewerkers laten bijstaan door een bedrijfsarts. Die is immers de enige die medische gegevens mag verwerken en die medisch onderzoek mag uitvoeren. Hiervoor kun je een arbodienst inschakelen, die over eigen bedrijfsartsen beschikt, of een vrijgevestigde geregistreerde bedrijfsarts.
Een arbodienst heeft doorgaans een breder aanbod van diensten dan de bedrijfsarts. Zo zullen er niet veel bedrijfsartsen zijn die de RI&E zullen toetsen. Daarvoor moet je dan andere arbeidsdeskundigen inschakelen.
Maatwerk- of vangnetregeling?
Je organisatie moet een basiscontract hebben, maar met wie mag je zelf bepalen. Wil je graag zelf de arbodeskundigen uitkiezen door wie je je wil laten bijstaan, dan kies je voor de maatwerkregeling. Wil je dat niet of kan dat niet, dan val je onder de vangnetregeling en laat je je ondersteunen door een arbodienst. Wie je ook inschakelt, alle deskundigen – ook de arbodienst – moeten gecertificeerd zijn (of geregistreerd als het om de bedrijfsarts gaat).
Je kan alleen voor de maatwerkregeling kiezen als deze mogelijkheid is opgenomen in de cao of als de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) van je organisatie hiermee heeft ingestemd. Lees meer in de checklist Maatwerk- of vangnetregeling.
Verzuimbegeleiding
Een van de belangrijkste taken van de arbodienst is het begeleiden van zieke werknemers. Zodra je organisatie een medewerker ziekmeldt, ben je verplicht samen te werken met een bedrijfsarts. Het oordeel van de bedrijfsarts bepaalt of en in hoeverre de werknemer aan het werk kan. Op basis van deze informatie kunnen jij en de medewerker aan een plan van aanpak voor de re-integratie gaan werken. De regels hiervoor staan in de Wet verbetering poortwachter. Enkele taken daaruit worden ook door de arbodienst aangeboden, denk aan het doorvoeren en registreren van de ziek- en hersteldmeldingen, het opstellen van de probleemanalyse en het uitvoeren van de zes wekelijkse evaluaties. Ook de ziekmelding aan het UWV na 42 weken en het opstellen van het re-integratieverslag horen daarbij.
Is de verwachting dat het verzuim lang gaat duren, dan maakt de arbodienst of de bedrijfsarts uiterlijk in de zesde week na de eerste ziektedag een probleemanalyse. Op basis van het advies over de mogelijkheden tot werkhervatting stelt u met de zieke werknemer een plan van aanpak op.
PAGO en PMO
Een van de taken voor de arbodienst is het uitvoeren van een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO). De werkgever moet dit onderzoek verplicht aanbieden aan elke werknemer. Het is bedoeld om te kijken of het werk risico’s voor de gezondheid heeft en of die voorkomen kunnen worden. Dit speelt onder andere bij werken met gevaarlijke stoffen of straling. Je organisatie kan medewerkers ook een preventief medisch onderzoek aanbieden (PMO). Dat onderzoek kijkt breder dan alleen naar de invloed van werk op de gezondheid, denk aan leefstijl.
Zowel het PAGO als het PMO zijn voor werknemers niet verplicht om aan deel te nemen. Behalve als de wet bepaalt dat dit wel moet, zoals bij beroepschauffeurs. Die moeten regelmatig hun gezichtsvermogen laten keuren.
Preventie
Een arbodienst is er ook voor preventieve taken. Medewerkers met vragen over hun gezondheid en de relatie met het werk en de arbeidsomstandigheden hebben het recht het open spreekuur van de bedrijfsarts te bezoeken. Ook als ze niet ziek zijn of nog geen klachten hebben. Maar ook de werkgever kan voor advies over preventie terecht bij de arbodienst en/of de bedrijfsarts. Hierover moeten vaak wel aanvullende afspraken op maat worden gemaakt en worden opgenomen in het contract.
Verzuimanalyse
Een arbodienst is breed inzetbaar. Je kan ervoor kiezen om de arbodienst te laten nagaan hoe het met het verzuim is gesteld binnen je organisatie. De arbodienst kan de verschillende soorten verzuim in kaart brengen (langdurig verzuim of kortdurend frequent verzuim), het gemiddeld verzuimpercentage berekenen en trends signaleren. De arbodienst kan informatie geven over de onderliggende oorzaken van het verzuim en voorstellen doen voor de aanpak van het verzuim.
Maak je bij een verzuimanalyse gebruik van persoonsgegevens van medewerkers? Let dan op dat je de privacyregels uit de AVG niet schendt. Meer hierover lees je in de checklist AVG
Toetsing RI&E
Elke organisatie moet in principe zijn RI&E laten toetsen door een gecertificeerde Arbo deskundige. Organisaties met 25 werknemers of minder hoeven dit niet, mits ze een goedgekeurd, branchespecifiek RI&E-instrument gebruiken. Een gecertificeerde deskundige toetst zo’n RI&E-instrument. Organisaties met meer dan 25 werknemers zijn wel verplicht om de RI&E uitgebreid te laten toetsen door een gecertificeerde kerndeskundige.
Een RI&E-instrument is getoetst door een kerndeskundige. Op de website www.rie.nl kan je vinden of voor jouw branche een goedgekeurd RI&E-instrument bestaat.