Hoge Raad: zzp’er en werknemer kunnen wel degelijk hetzelfde werk doen

Werknemers en zzp’ers kunnen wel degelijk allebei dezelfde soort werkzaamheden uitvoeren voor dezelfde werkgever annex opdrachtgever. Tot nu toe interpreteerde de Belastingdienst dat juist als een indicatie van werknemerschap. Maar volgens de Hoge Raad kan dat allebei, zolang een zzp’er kan aantonen dat hij ‘zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen’. Dat blijkt uit het antwoord van de Hoge Raad op 21 februari op vragen in de zaak tussen FNV en de taxi-app Uber over de status van de arbeidsrelatie van de chauffeurs.

Rol extern ondernemerschap

Het antwoord geeft aan dat bij de beoordeling van een arbeidsrelatie ook meespeelt hoe een werkende zich buiten de specifieke werkrelatie opstelt. Het Financieele Dagblad vroeg dezelfde dag aan universitair docent arbeidsrecht Niels van der Neut wat dit nu precies betekent. Volgens Van der Neut zegt de Hoge Raad ‘dat extern ondernemerschap mee kan wegen bij de beoordeling van de werkrelatie, maar niet dat het zwaarder weegt dan andere omstandigheden’. Wat dat betreft verandert het antwoord van de Hoge Raad niets aan het Deliveroo-arrest, aldus Van der Neut.

Werkrelatie wel of niet de grondslag?

De uitspraak kan wel effect hebben op de beoogde opvolger van de huidige Wet Dba. Dat is het wetsvoorstel Vbar, waarvan de behandeling nu al een paar keer is uitgesteld. De Vbar geeft namelijk een nadere definitie aan het begrip arbeidsrelatie waarbij de aard van de werkrelatie voorop staat, en niet hoe een werkende zich buiten die werkrelatie opstelt. De Hoge Raad geeft nu aan dat er meerdere omstandigheden zijn die bepalen wat een arbeidsrelatie is, zonder daarbij een rangorde aan te geven.

Aanpassing Vbar?

Het FD citeert Vbar-tegenstander en VVD-Kamerlid Thierry Aartsen. Die legt de uitspraak zo uit dat ‘extern ondernemerschap dus een gelijkwaardig onderdeel is van de weging of iemand wel of niet (schijn)zelfstandig is.’ Hij wil dat de overheid als werkgever voortaan in vacatures achterwege laat dat de vacature niet door zzp’ers kan worden uitgevoerd. Ook vervalt volgens hem de basis onder het wetsvoorstel Vbar. Volgens Van der Neut moet in ieder geval de toelichting van het wetsvoorstel worden aangepast. ‘Of de tekst van de wet nadere aanpassing behoeft, is aan de politiek.’