Naheffing en boetes bij onterecht inzetten van zzp’ers

Zoals bekend gaat de Belastingdienst vanaf 1 januari weer handhaven op de inzet van zzp’ers. Constateert de fiscus bij een controle dat een opdrachtgever zzp’ers inzet voor het structurele werk van gewone werknemers, dan kan hij zonder waarschuwing (‘aanwijzing’) een naheffingsaanslag loonbelasting en sociale premies opgelegd krijgen. De Belastingdienst kan dat alleen doen voor de inzet van zzp’ers na 1 januari 2025, niet voor de afgelopen jaren. Dat meldt ZIPconomy op 9 december.

Verzuim- en vergrijpboete

Kan een opdrachtgever aantonen dat hij de intentie heeft de wet- en regelgeving na te leven, door bijvoorbeeld te laten zien dat hij bezig is met het uitzoeken van de aard van het werk van bestaande opdrachten aan zzp’ers, dan volgt er geen naheffingsaanslag, hoogstens een verzuimboete. Vanaf 2026 worden boetes structureel. Dan gaat het om een vergrijpboete, die normaal 25 tot 50% van de naheffingsaanslag is, maar in uitzonderlijke gevallen kan oplopen tot 100%. En die vergrijpboete komt boven op de naheffingsaanslag.

DBA en Vbar

De Belastingdienst baseert zich voorlopig op het begrip arbeidsrelatie zoals dat nu geldt uit de Wet DBA en is uitgelegd door de rechter in het Deliveroo-arrest. Er ligt een voorstel klaar om het begrip arbeidsrelatie verder aan te scherpen in de nieuwe Wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar). Het was de bedoeling was die wet in te laten gaan per 1 januari 2026, maar die datum zal niet haalbaar zijn. Eerst moet minister Van Hijum de kritiek van de Raad van State op het wetsvoorstel en het arrest van de Hoge Raad over Uber nog in het wetsvoorstel verwerken. En dan moet de wet nog door het parlement worden aangenomen.

Focus van de handhaving

De Belastingdienst gaat vooralsnog alleen opdrachtgevers controleren, geen zzp’ers. De handhaving gaat straks over hoe de arbeidsrelatie in werkelijkheid in elkaar zit, niet hoe het op papier staat. Inzet van zzp’ers voor ‘ziek of piek’ is niet meer toegestaan. De Tweede Kamer heeft via moties bij het debat over het handhavingsbeleid aangegeven de handhaving vooral te richten op overduidelijke gevallen van schijnzelfstandigheid, onderbetaling zoals bij arbeidsmigranten en gedwongen zelfstandigheid. En daarbij ook aangegeven dat de fiscus de ‘menselijke maat’ in de gaten moet houden.