Demotie

Wat is demotie?

Demotie betekent simpelweg dat de werkgever een werknemer een baan op een lager niveau aanbiedt. Op deze manier wordt een werknemer op een andere manier ingezet. De werknemer kan het huidige werk niet goed meer aan en dan is demotie een goed alternatief. Het zorgt ervoor dat de kennis en ervaring voor de organisatie behouden blijven. De werknemer kan zo langer gezonder doorwerken.

Waarom kiezen voor demotie?

De vergrijzing in de samenleving zie je ook terug op de werkvloer. Er komen steeds meer oudere werknemers. Mensen blijven bovendien langer doorwerken door de verhoging van de Aow-leeftijd. Daarbij gaan de technologische ontwikkelingen steeds sneller en moeten werknemers flexibeler worden. Het is dan ook de vraag hoe werknemers in de toekomst langer gezond kunnen blijven doorwerken. Wel is er bij demotie vaak ophef over het salaris van de werknemer. Normaal gesproken hoort bij een lagere functie immers ook een lager salaris.

Veel werknemers denken dat zij met lichter werk of een andere functie niet langer kunnen doorwerken. HR zal het nodige moeten doen om werknemers hiervan te overtuigen.

Aanpak

Overweegt u demotie als maatregel in te voeren? Een eerste stap is om te kijken of demotie in uw organisatie mogelijk is. Welke functies zijn er en wat zijn de alternatieven? Als er veel verschillende functies zijn, is het eenvoudiger om werknemers een alternatief aan te bieden. Maak een demotieregeling. Daarin zet u wanneer demotie mogelijk is en wat de gevolgen van demotie zijn. Informeer vervolgens de managers en de werknemers over de mogelijkheden van demotie. Het wordt dan eenvoudiger om demotie te bespreken.

Als u demotie wilt invoeren in uw organisatie, bespreek dit dan met de OR. De ondernemingsraad heeft adviesrecht bij het wijzigen van het personeelsbeleid.

In gesprek met de werknemer

Als u demotie wil voor een werknemer dan moet u hierover in gesprek. Soms weet een werknemer zelf al dat zijn huidige functie uiteindelijk toch niet zo goed meer bij hem of haar past. Dan kunt u gericht kijken welke functie wel passend is. De functie moet aansluiten bij de competenties van de werknemer. Soms wil iemand niet een stapje terug doen. Als dat speelt dan moet u de functie van de werknemer eenzijdig wijzigen. Dat kan natuurlijk niet zomaar. Ga na of de arbeidsovereenkomst hier mogelijkheden toe biedt of dat er wellicht een eenzijdig wijzigingsbeding is.

In sommige arbeidsovereenkomsten staat dat de werkgever op elk moment de inhoud van de functie kan wijzigen. U kunt hier geen gebruik van maken bij demotie, want het gaat om aanpassingen binnen de functie. De werknemer krijgt immers een andere functie. U zult in gesprek moeten met de werknemer om de mogelijkheden van een andere functie te verkennen.

Dossier opbouwen

Als een werknemer niet mee wil werken aan demotie dan kunt u hem dwingen. Hiervoor is het noodzakelijk dat u een goed opgebouwd dossier heeft. In dit dossier verzamelt u bijvoorbeeld de verslagen van de functionerings- en beoordelingsgesprekken, eventuele waarschuwingen en klachten van klanten, evaluatierapporten en andere correspondentie over het functioneren van de werknemer. Dit dossier moet eigenlijk net zo sterk zijn als bij een ontslagprocedure. U moet kunnen aantonen dat de werknemer al enige tijd niet goed functioneerde en dat u met hem een verbetertraject heeft doorlopen.

Let wel goed op dat u de privacyregels van de Algemene Verordening Gegevensbescherming in acht houdt.

Financiële gevolgen

Voor veel werknemers is een lager salaris een reden om tegen demotie ter zijn. Om het effect van een lager salaris voor ouderen te beperken, is het wettelijk toegestaan om de pensioenopbouw op het oude loon te blijven baseren als een werknemer binnen tien jaar voor zijn pensioen een andere functie met een lager salaris accepteert. De werknemer gaat er door de demotie dus niet in zijn pensioen op achteruit. Het is voor uw onderneming niet verplicht om deze fiscale faciliteit aan te bieden. Het pensioen kan na demotie ook gewoon worden opgebouwd op basis van het werkelijke, lagere loon van de werknemer.

Demotie kan gevolgen hebben voor het salaris van de werknemer. Denk daar goed over na. Een teruggang in functie en een teruggang in salaris kan behoorlijk veel invloed hebben op de motivatie van de medewerker. Als u toch besluit om het salaris te verlagen biedt de werknemer dan een afbouwregeling. Hierdoor valt hij niet meteen terug en wordt de acceptatie van de nieuwe functie groter.