Maatwerkregeling of vangnetregeling arbodienstverlening?

Wettelijke taken

• In de Arbowet staan een aantal taken die de werkgever verplicht is om uit te voeren in het kader van het arbo- en verzuimbeleid. Hij moet zich daarbij laten ondersteunen door deskundigen. Deze wettelijke taken zijn:
  • toetsen van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het bijbehorende plan van aanpak;
  • uitvoeren van het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO);
  • uitvoeren van aanstellingskeuringen;
  • verzuimbegeleiding

Kerndeskundigen

Voor de ondersteuning bij de wettelijke taken kan je organisatie gebruikmaken van zogenoemde kerndeskundigen. Dit zijn er vier:

• de bedrijfsarts
• de arbeidshygiënist
• de arbeids- en organisatiedeskundige
• de hogere veiligheidskundige

Voor het uitvoeren van medische onderzoeken en het begeleiden van zieke medewerkers moet je een (BIG-)geregistreerde bedrijfsarts inschakelen. Voor de toetsing van de RI&E kun je een van de overige drie gecertificeerde kerndeskundigen inschakelen.

Maatwerkregeling

Bij de maatwerkregeling kan je organisatie zelf de kerndeskundigen kiezen voor de ondersteuning bij het uitvoeren van de wettelijke arbotaken in plaats van één arbodienst die alle deskundigen regelt. Je bent wel verplicht om de verzuimbegeleiding, het PAGO en aanstellingskeuringen door een bedrijfsarts te laten uitvoeren. Dat is de enige deskundige die medische oordelen kan geven en medisch onderzoek mag doen.

De maatwerkregeling biedt meer ruimte voor flexibiliteit dan de vangnetregeling. Zo kan je organisatie beter inspelen op branchespecifieke omstandigheden. Je mag niet zomaar gebruikmaken van de maatwerkregeling. Hiervoor moet je schriftelijke overeenstemming met de OR bereiken. Dat hoeft niet als in de cao is vastgelegd dat voor de maatwerkregeling is gekozen. Kun je aan deze voorwaarden niet voldoen, dan is automatisch de vangnetregeling van toepassing en moet je organisatie een contract met een arbodienst sluiten.

Tip: Betrek de OR in vroeg stadium bij het keuzeproces en onderbouw de keuze goed. De OR checkt vooral of het arbobeleid er daadwerkelijk op vooruitgaat.

Vangnetregeling

Bij de vangnetregeling hoeft de werkgever maar met één gecertificeerde arbodienst een contract te sluiten. Het kan zijn dat je hier bewust voor kiest, of dat het in de cao is afgesproken. Vaak is een vangnetregeling duurder dan een maatwerkregeling, omdat er ook diensten worden aangeboden die je organisatie misschien niet nodig heeft. Het grote voordeel van de vangnetregeling is dat je organisatie maar met één partij te maken heeft. De arbodienst zorgt voor een bedrijfsarts en voor de andere deskundigen. Dat hoef jij dan niet uit te zoeken en te regelen. Dat scheelt administratie en coördinatie voor de eigen organisatie.

Tip: Met een vangnetregeling is er natuurlijk altijd de mogelijkheid om extra diensten af te nemen, zoals coaching, conflictbemiddeling of psychologische ondersteuning.

Aandachtspunten

De maatwerkregeling wordt vaak toegepast in grotere organisaties. Je moet immers wel de capaciteit hebben om de arbozorg goed te regelen. Over het algemeen hebben werkgevers daarbij meer aandacht voor het terugdringen van verzuim dan voor preventie. Let vooral bij een maatwerkregeling goed op of er voldoende deskundigen zijn gecontracteerd om met preventie aan de slag te gaan. Ook privacy is een belangrijk aandachtspunt. Bij de vangnetregeling zorgt de arbodienst doorgaans voor de verzuimregistratie, maar bij de maatwerkregeling ligt dit bij de werkgever. Als dat zo is, moet je deze verwerking van persoonsgegevens aanmelden bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Meer weten over het verwerken van gegevens van (zieke) medewerkers en de privacyregels, lees dan de checklist AVG deel 1: Privacy en persoonsgegevens en de checklist AVG deel 2: Verwerken van persoonsgegevens.