Duidelijker regels nodig bij grensoverschrijdend gedrag

Arbeidsrechtadvocaten zijn dringend op zoek naar extra regels bij grensoverschrijdend gedrag. Nu is er te veel onduidelijkheid over passende sancties en zijn er geen duidelijke wettelijke kaders rondom het melden van grensoverschrijdend gedrag. De huidige richtlijnen van Mariëtte Hamer, regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, die vooral aangeven ‘in gesprek te gaan met elkaar’ zijn soms gewoon ontoereikend. Dat blijkt uit een rondgang van NRC langs verschillende juridisch deskundigen van 2 oktober.

Ongelijke machtsverhoudingen

Het aantal klachten over grensoverschrijdend gedrag is na de bevestiging van wangedrag bij onder andere The Voice of Holland bij 10 procent van de Nederlandse organisaties toegenomen. Dat blijkt uit een onderzoek onder ruim 2.000 HR-medewerkers, uitgevoerd door Berenschot. Volgens de Nationale Enquête Arbeidsmarktomstandigheden van TNO krijgen jongere vrouwen (tot 34 jaar) bijna drie keer zo vaak te maken met ongewenste seksuele aandacht van collega’s of leidinggevenden als mannen. Werknemers met flexibele arbeidscontracten zijn ook vaker een doelwit.

Meldingen leveren weinig op

Hoe moet de werkgever overgaan tot actie? En is de situatie voor de melder verbeterd? Dat is nog onduidelijk. Veel organisaties stellen tegenwoordig vertrouwenspersonen of integriteitsmanagers aan. Ook zijn er meer online systemen die het mogelijk maken om op een laagdrempelige manier anonieme meldingen te doen. Maar meldingen alleen leveren niet zoveel op. En als organisaties er weinig mee doen, kunnen werknemers de conclusie trekken dat melden geen zin heeft.

Juridische hulpvragen

Bij het advocatenkantoor Workx, dat zich specialiseert in arbeidsrecht, is er sinds een half jaar een ‘expertteam’ voor grensoverschrijdend gedrag. Ruim 80 procent van de juridische hulpvragen hierover komt van werkgevers. Bij minder ernstige gevallen, zoals een vervelende opmerking naar een collega, kan een waarschuwing voldoende zijn. Ernstigere zaken, zoals betasting op het werk, komen vaak voor de rechter. Bij betasting oordeelt de rechter vaak dat ontslag gepast is, zo vertelt arbeidsrechtadvocaat Emma van der Vos aan NRC.

Psychologische veiligheid

Omdat een sociaal en psychologisch veilige werkomgeving een grote impact heeft op hoe werknemers zich voelen en hoe creatief ze zijn, moeten organisaties hier aan blijven werken. Toch is belangrijk om het onderscheid tussen ‘normale’ en grensoverschrijdende conflicten niet uit het oog te verliezen. Het feit dat er steeds meer meldingen zijn, zorgt er gelukkig wel voor dat gedrag beter bestraft wordt en dat er meer aandacht is voor de slachtoffers.