Handhaving schijnzelfstandigen leidt tot extra kosten werkgever

Vanaf 1 januari gaat de Belastingdienst de handhaving weer oppakken rond schijnzelfstandigen, zzp’ers die eigenlijk aan alle criteria van een werknemer voldoen. Werkgevers kunnen hun borst nat maken, zegt Evert Verhulp, hoogleraar arbeidsrecht. Er komen mogelijk honderdduizenden claims van zzp’ers zodra de handhaving begint. De Belastingdienst zal niet betaalde loonbelasting en sociale premies opeisen. En pensioenfondsen zullen achterstallige pensioenpremies proberen te verhalen. Dat wordt een duur grapje, waarschuwt Verhulp in het Financieele Dagblad van 24 mei.

Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden

Na acht jaar handhavingsmoratorium, zoals dat in jargon heet, wordt de naleving van de Wet DBA per 1 januari 2025 weer opgepakt. De Belastingdienst heeft al gezegd de handhaving niet verder uit te stellen. Daar zou aanleiding tot zijn, want de parlementaire behandeling van de Wet verduidelijking arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) is vertraagd vanwege de vele reacties uit de internetconsultatie. Nu gaat de Vbar waarschijnlijk pas een jaar later in, per 1 januari 2026. In deze wet staan de nieuwe criteria van een arbeidsrelatie. Uitstel is vermoedelijk geen afstel. In het recente regeerakkoord staat dat het nieuwe kabinet Schoof zal doorgaan op de ingeslagen weg.

Achterstallige pensioenpremies en hogere salarissen

Overigens kunnen zzp’ers die liever werknemer zijn ook nu al aanspraak maken op een arbeidscontract. Weinigen doen dat, maar de verwachting is dat dit op grote schaal gaat gebeuren als de fiscus gaat handhaven. Zodra die van oordeel is dat er sprake is van een dienstverband, kunnen de ‘ingekeerden’ met terugwerkende kracht tot maximaal vijf jaar aansluiting bedingen bij het pensioenfonds. De kosten van premies voor werkgevers kunnen daardoor aardig oplopen. En de loonkosten gaan toch al omhoog als werkgevers hun zzp’ers in dienst gaan nemen: die eisen al snel een salaris dat netto even hoog is.

Loonbelasting en sociale premies

Het is dus raadzaam als organisatie om al ruim voor 1 januari 2025 in kaart te brengen of alle huidige ingeschakelde zzp’ers hun werk straks ook als zzp’er kunnen blijven doen, of dat ze als werknemer in dienst moeten komen. De Belastingdienst bezoekt dit najaar al organisaties in zorg, onderwijs en kinderopvang. Werkgevers kunnen daarbij een aanwijzing krijgen dat de uitbetaling aan zzp’ers verloond moet worden, dat wil zeggen dat er loonbelasting en premies afgedragen moet worden. Is er sprake van opzet en evidente schijnzelfstandigheid, dan kan de fiscus ook een naheffingsaanslag opleggen over het verleden.